Galibi en Boembus!

Hoi Allemaal!!

We kregen veel berichten van wanneer er weer een nieuwe blog zou komen. Eindelijk is het dan zo ver,…

Donderdag 17 oktober hebben we een rustige dag gehad. We zijn naar Oase gegaan, waar we hebben gezwommen, gelezen en van het zonnetje genoten.  Natuurlijk moesten we nog even de laatste aflevering Expeditie Robinson terug kijken en zijn we naar bed gegaan.

Vrijdag zijn we ’s morgens naar JTV (Jeugdtandvezorging)  geweest om onze gekopieërde  vragenlijsten op te halen. Bij het kantoor van onder andere Judith Meerberg aangekomen sprintte zij bijna met ons mee naar buiten.  Wat bleek nou, we waren in onze korte broek en hemdje er naar toe gegaan.. Dit wordt gezien als ‘strandkleding’ en dat kunnen ze daar, zelfs voor het ophalen van documenten, niet waarderen.  We werden dan ook op het hart gedrukt om de volgende keer in lange broek, T-shirt en dichte schoenen te komen. Thuis aangekomen hebben we meteen alle bladzijdes  voor de 100 vragenlijsten bij elkaar gezocht en aan elkaar geniet.

’s Middags hebben we op de fiets even een boodschap gehaald. Ook hebben we een petje voor Marie Claire gekocht. Ze was vergeten haar gezicht in te smeren donderdag en nu was er een witte bril zichtbaar op haar rode hoofd. Ook is er een zwembadje voor op de veranda aangeschaft. Heerlijk even wat afkoeling aan huis! Daarnaast hebben we ook een overheerlijke ananas gekocht bij hetzelfde fruitstalletje langs de weg.

 

Lianne heeft het zwembadje opgeblazen, terwijl Marie Claire de ananas en ander fruit klaar maakte. Nu moest nog het bad gevuld worden,…  Geen waterslang in de buurt en mevrouw Bel konden we het niet vragen omdat zij sliep. Nou dan maar met onze wasmand vol met water via de badkamer, slaapkamer en toen door de woonkamer naar buiten… Het badje was niet snel gevuld en hebben veel heen en weer moeten lopen. Natuurlijk water gemorst en daar gingen we dan, met de trekker door het hele huis heen. Uiteindelijk was het zwembad gevuld en de vloer ‘gedweild’ en konden we genieten!

Van opa mochten ze alleen op de foto als ze
bruin en met veel in de pan lagen ;)

’s Avonds hebben we genoten van de bakabana die door opa van Amanda zelf waren gemaakt. Deze zijn de aller lekkerste die we hier hebben geproefd, en binnenkort krijgen we het recept om zelf hier in Suriname het te leren te maken zodat jullie ook van deze lekkernij kunnen smullen!

Ook hebben we die avond van Amanda, onze lieve medestudent en gids ;) , afscheid genomen omdat zij weer naar Nederland moest.

Terug thuis hebben we nog even The Voice of Holland gekeken en zijn we naar bed gegaan.

Zaterdag hebben we uitgeslapen, een ontspannen ochtend gehad en zijn we op de fiets naar de Hermitage Mall geweest. Daarna wilden we een rondje doen, maar uiteindelijk zijn we gestrand bij een winkel met allemaal leuke kleding. En ja, als vrouwen moet je dan even passen. We zijn na ruime tijd met goed gevulde tassen naar buiten gegaan en weer naar huis vertrokken.

’s Avonds hadden we afgesproken om met twee andere meiden lekker pannekoeken te eten. Deze waren erg lekker gebakken en aansluitend hebben we nog geborreld. Die avond zijn we voor het eerst uitgegaan, op naar Asia de Su! Weer in shorts, hemdjes en slippers op pad. Daar aangekomen voelden we ons wel een klein beetje uit de toon. Vrijwel alle dames hadden een (te) korte jurk aan met hoge pumps,… Weten we dat ook weer voor de volgende keer! Het was verder een geslaagde avond. Wel voelden we ons stijve planken naast die soepel dansende Surinamers.  

Zondag ochtend ging de wekker vrij vroeg. We door dokter Terborg meegenomen naar de Kwattamarkt.  Dit is ook een grote markt, maar dan schoner en gezelliger dan de Central Market. Elke Surinamer weet dat ze daar een restaurant hebben waar je vers en lekker kunt eten. Wij hebben daar ontbeten met Saoto (javaanse soep) en hebben ook weer dawet gedronken(dat roze drankje bij aankomst). We hebben gepraat over onze trip naar Albina en Moengo en genoten van de surinaamse sfeer. We zijn afgezet bij ons appartement waarbij we ook nog pommerak, een soort appel,  meekregen om te proeven.

’s Middags zijn we naar het centrum gefietst om onze fietsen in te leveren.  Aangekomen bij de fietsverhuur, bleek deze al vanaf 14.00 gesloten te zijn,...  Gelukkig zat er nog wel iemand en wilde ons nog helpen, want ja, morgen vroeg zouden we naar Albina gaan.

Nadat we de fietsen hadden ingeleverd, zijn we het centrum ingelopen. Via de Palmentuin liepen we door naar Fort Zeelandia. Ook hebben we nog het begin van het feest van de 160-jarige vestiging van de Chinezen in Suriname meegemaakt. We zijn vroeg naar huis gegaan, omdat het feest nog erg op gang moest komen en we erg moe waren. Wat wil je met 4 uurtjes slaap ;)

 

Thuis is Marie Claire op de bank in slaap gevallen en heeft Lianne eten gemaakt. Vervolgens hebben we onze tassen ingepakt voor onze trip naar Albina en Moengo, het begin van ons onderzoek in de binnenlanden. We hebben er zo veel zin in! Eindelijk!!!

Maandag, de dag dat we dan eindelijk écht beginnen. Half 6 stond Charles, onze taxichauffeur, voor de deur. Hierna gingen we Elke en Boukje ophalen. Het was nog erg donker in hun appartement en na een paar keer toeteren gebeurde er nog niets. Oeps de meiden zijn door de wekker heen geslapen… Toen er net 5 minuutjes onderweg waren bedacht Lianne dat ze haar paspoort toch maar wel mee wilde nemen en moesten we weer terug. Sorry Charles! Uiteindelijk hadden we alles en konden we eindelijk naar Albina toe. 

Paramaribo reden we uit en gingen over de Jules Wijdenboschbrug, deze burg is erg hoog en het lijkt net of je in reuzenrad zit als je bovenaan bent. Je kijkt dan uit op Paramaribo en de Surinaamse rivier.

De weg naar Albina toe is erg mooi. Sinds enkele jaren is er een nieuwe weg aangelegd waardoor de rit veel sneller en beter is geworden. Langs de weg komen we diverse dorpjes tegen en ook veel primitievere huisjes. Tussen de dorpen is het groen.

Om 8 uur kwamen we bij de eerste school aan, de  OS Santen in Moengo.  Hier hebben we ons voorgesteld aan het schoolhoofd en hebben we verteld wat ons onderzoek inhoud en zijn de vragenlijsten in de klassen uitgedeeld. Vervolgens reden we door naar Albina. Onderweg kwamen we nog een monument van de binnenlandse oorlog (1986 – ‘92) tegen.

Aangekomen in Albina hebben we bij de tweede basisschool, de St. Gerardus school, ook de vragenlijsten uitgedeeld.

We werden afgezet bij onze slaapplaats, Guesthouse Breeze. We zijn daar vriendelijk ontvangen door Ismaël en mevrouw Wongso. We hebben een kamer met eigen bad en toilet en airco! Daarna gingen we naar de heer Robinson. Deze meneer is erg enthousiast, chaotisch en druk. Hij wist alleen niet helemaal wat er van hem zou worden verwacht, wij ook niet, dus die communicatie was weer typisch op z’n Surinaams gegaan. Daarna heeft mevrouw Williams, eigenaresse van het pand waar dokter Robinson en het Rode Kruis zijn gevestigd, ons een korte citytour door Albina gegeven. Tijdens de rondleiding blijkt al snel dat Albina van een prachtige stad voor de oorlog naar een wederopbouw stad is gegaan. Door geen hulp van de overheid is het erg moeilijk om de stad weer op te knappen. De mensen doen het van hun eigen geld. Daarnaast zijn er veel boscreolen gaan wonen die minder normen en waarden hebben dan vorige bevolkingsgroep. We werden dan ook snel aangesproken en nagefloten door deze mensen. Psst,…. Psst,… Hoorden we geregeld. We werden dan ook nogmaals gewaarschuwd om niet in het donker over straat te gaan. Ondanks dat had Albina toch zijn charme.

Mevrouw Williams wilde ons eerst laten eten bij restaurant ‘De Rots’, die echter gesloten bleek te zijn. Zo waren er nog veel restaurantjes gesloten. Uiteindelijk zijn we bij een tentje afgezet, waar we bami en nasi met vlees van de barbecue hebben gegeten. Hier waren we echt aan toe, en het smaakte dan ook verrukkelijk! Op de terugweg liepen we langs de waterkant, waar veel leuke bootjes lagen.

Terug bij onze Guesthouse hebben we wat gechilled op onze kamer,  en hebben we op het balkon gezeten. We hebben nog wat boodschappen gedaan voor het avondeten. Het was echter erg lastig om ‘normaal’ eten in de Chinezen hier te vinden, dus hebben we maar een broodje knakworst gegeten. Toen het schemerig begon te worden vlogen er veel vleermuizen vlak boven onze hoofd langs en kwamen er tjietjakken te voorschijn. Dit zijn kleine hagedisachtige diertjes.

Voor het slapen hebben we nog snel alle spullen klaar gezet voor de volgende dag, de trip naar Galibi! Wat het slapen betreft,… dat had Lianne amper. De hanen waren helemaal ontregeld (lees, ze gingen de hele nacht door kraaien), de honden in de buurt wilden elkaar overtreffen,… Maar goed, Marie Claire slaapt er doorheen!

Het is dinsdag, de allereerste dag waarbij we kinderen gaan beoordelen voor ons onderzoek. We vinden het allemaal erg leuk en spannend, zijn benieuwd hoe de kinderen reageren, en vooral hoe zijn hun monden er aan toe zijn!

Om 8 uur beginnen de scholen in Suriname en hebben wij onze onderzoeksplek ingericht: twee houten banken. Een bank waarop de spullen lagen en de andere bank waarop de kinderen liggen om te beoordelen. De St. Gerardusschool is een christelijke school. Ze begonnen dan ook eerst met een christelijk lied. Vervolgens stelden ze zich in rijen op en moesten de dames eerst de klas binnen en daarna pas de heren.

We begonnen met de oudste klas die mee deed aan ons onderzoek. Echter hadden ze ‘opeens’ een repetitie nadat we 3 kinderen hadden beoordeeld, erg handig,... We zouden dus met een andere klas eerst verder moeten gaan. Er waren nog twee andere klassen die een repetitie hadden en de jongste klas was naar ‘vaarles’. Het duurde dan ook even voor we een goed ritme hadden gevonden.

Om 10 uur was het pauze. Ze zijn hier zo enthousiast en ze vonden het dan ook geweldig dat wij er waren. We zijn dan ook een leuk speelkameraatje! Op gegeven moment stond Marie Claire met 30 kinderen om haar heen, die haar allemaal vast wilden houden en die haar knuffels gaven. Ook waren onze onderzoekspullen erg interessant. De kinderen wilden ook graag op de foto.

Erg opvallend was dat de kinderen niet iets gezond mee krijgen naar school, maar ze lopen allemaal met soft (frisdrank, bijvoorbeeld de mierzoete Fernandes) rond. Daarnaast hadden ze een lolly of ander zoetig koekje mee. Alles wat ongezond is verdween in de mondjes..  Dat bleek dan ook tijdens het beoordelen van de kinderen. Veel kiezen en tanden die helemaal weg waren gerot! Grote gaten in zowel de melk- als blijvende tanden.  Allemaal even erg, met een paar uitzonderingen gelukkig. Onze poetslessen waren dan ook van groot belang! De JTV zat vroeger ook in Albina. Echter zijn ze door de binnenlandse oorlog uit Albina vertrokken. Uiteindelijk hebben we in Albina 41 kinderen van de 54 kunnen beoordelen. De overige kinderen hadden hun vragenlijst niet ingevuld of waren hem vergeten mee te nemen. We waren best tevreden over het resultaat!

Na een ochtend op de school te hebben gezeten en al deze lieve en schattige kindjes gedag te hebben gezegd, was het tijd voor onze trip naar Galibi!

We gingen met Myrysji tours mee. Op de trip waren nog 7 andere toeristen die vanuit Paramaribo kwamen. Spullen in de boot laden, instappen, zwemvest aan en daar begon onze 1,5 uur durende tocht over de Corantijn rivier. Dit is de rivier tussen Suriname en Frans-Guyana.  We voeren langs stukken oerwoud, steeds noordelijker waar de golven even wat hoger waren en ons nat spetterde.

Aangekomen bij Galibi, zagen we onze lodge waar we overnachtten. Het staat op een strand met palmbomen en het heeft  uitzicht over de prachtige Corantijn met aan de overkant Frans-Guyana. Absoluut geen straf om hier rond te lopen of hier wakker te worden!

We begonnen met een uitgebreide lunch, waarbij we de mede reisgenoten wat beter hebben leren kennen.  Vijf van hen kwamen uit Alphen aan de Rijn en de andere 3 waren Spaans.

Vervolgens hebben we klein rondje gelopen door het dorp en zijn we gestopt bij de souvenirshop waar je zelfgemaakte sierraden, aardewerk en gebruiksvoorwerpen  kon kopen. Ook waren er skeletten van diverse vissen, waarbij die van de meerval erg opvallend was. Het lijkt net of je Jezus gekruisigd ziet. Vervolgens kregen we uitleg over hoe het dorp is opgebouwd, het bestaan van de zeeschildpadden, maar ook over de planten die we onderweg tegen kwamen en hoe leven hier gaat.

Onderweg stopten we bij een aantal dames die cassavebrood maakten. We kregen uitleg over het proces. Eerst wordt het geraspt, geperst en wordt het blauwe gif eruit gehaald. Vervolgens wordt het gestampt, zodat de grove stukken verdwijnen. Daarna wordt alles nog  gezeefd en gebakken. Na het bakken moet het nog afkoelen en zou je het jaren kunnen bewaren.

Vervolgens liepen we terug om van het avondeten  te kunnen genieten. Dit was rijst met vis in tomatensaus of vissensoep met cassavebrood en er waren kippenbouten.

 

Na de maaltijd werden we meegenomen naar bewoners van het dorp, die voor ons de traditionele dans en zang te horen gingen brengen. Tussendoor hebben zelf wat passen geleerd en mochten we met ze mee dansen. De dans was mooi maar minder uitbundig dan we ons hadden voorgesteld. De kledij was echter wel prachtig. De vrouwen hier maken de kleding voor hen zelf en hun mannen.

 

Onderweg naar de lodge was er een schitterende sterrenhemel te zien. Alles was heel helder en zelfs de Melkweg was zichtbaar!  Op een gegeven moment zagen we een rood/oranje ‘iets’ aan de horizon en het leek steeds dichterbij te komen. We dachten eerst dat het een boot of iets dergelijks zou zijn, maar het bleek de maan die ‘opkwam’ te zijn. Het was een prachtig gezicht!

De volgende ochtend werden we wakker met adembenemend uitzicht over de rivier! Er stond een ontbijt voor ons klaar met verse broodjes, komkommer- en tomatenschijfjes, een sapje en als beleg kaas! We wisten niet dat we kaas zo erg zouden missen. Ook waren er pannenkoeken met stroop. Jammie!

Na het ontbijt was het tijd om onze spullen te pakken, en gingen we het andere deel van het dorp bezoeken. Over het strand liepen we naar de dorpskerk, de apotheek en de ‘poli’. Uiteindelijk waren we bij de Sint Antonius School. Hun logo is een zeeschildpad.  Ze leren hier ook hoe zeldzaam dit dier is. Wat wij echter wel erg krom vonden, is dat de schildpad eieren in het natuurreservaat niet gegeten mag worden, maar als er nesten zijn in het dorp de bevolking het als een delicatesse ziet en dus voor consumptie gebruikt.

We werden bij de school opgehaald met de boot, op naar St. Laurent, Frans -Guyana. We zijn gelijk in Europa aangekomen! Er werd met euro’s betaald, er wordt Frans gesproken en er wordt weer rechts gereden! Ook hebben we daar het fort Saint-Laurent-du-Maroni bezocht. Hier is ook de film Le Papillon opgenomen. Papillon, wat verwijst naar de tattoeage van de hoofdrolspeler, is een onterecht beschuldigde man. Hij heeft hier ook werkelijk gezeten, met duizenden andere gevangenen. Het ging er hier vreselijk aan toe. Mensen werden vastgebonden aan hun enkel, wat resulteerde in vreselijke wonden waardoor ze uiteindelijk naar het ziekenhuis moesten waar hun been werd geamputeerd! Ze wilden de gevangenen dan ook gek maken of verminken. In de ‘quarter speciale’ stond onder andere ‘adieu mama’. De gevangene die daarin zat heeft waarschijnlijk tijdens zijn laatste uren dit in de vloer gekrast. Kippenvel,… In een andere cel stond ‘papillon’ op de vloer gekrast.

Na het fort zijn we nog een drankje gaan doen en hebben we over de markt gelopen. Dit was meer een groente- en fruitmarkt, die stuk duurder is dan in Suriname. Vanaf het terras waren er vier honden die bij ons zaten en vanaf toen ook meeliepen met ons. Ze vielen fietsers en auto’s aan, maar dus heel prettig was dat niet. We zouden eigenlijk gaan lunchen bij de rivier, maar aangezien de honden toen nog bij ons waren was er besloten om niet daar te gaan lunchen maar de lunch in Albina op te gaan eten.

In het guesthouse hebben we dan ook de rijst met kip, kousenband en banaan opgegeten.  We moesten bijkomen van al de indrukken die we hadden opgedaan. Op onze kamers hebben we tijdschriften en boeken gelezen. Uiteindelijk wilden we graag avondeten halen, maar het werd al bijna donker en aangezien we door iedereen erg gewaarschuwd waren om niet in het donker op pad te gaan, stelde Ismaël voor dat hij wel naar een restaurant wilde rijden. Echter waren alle restaurants al dicht! Toen stelde hij voor om voor ons bami te maken. Uiteindelijk hebben we om 9 uur ’s avonds heerlijk bami gegeten!

De volgende ochtend hadden we een taxi richting de OS Santen school in Moengo. Hier hebben we in de ruimte van de zorgcoördinator  onze onderzoeksruimte gemaakt. Ook hier waren de gebitten van de kinderen erg slecht. Ze liepen dan ook in de pauze met allerlei zoete dingen. Opvallend was dat deze kinderen erg verlegen waren in vergelijking met de kinderen uit Albina. Toch wordt er door de school wel aangegeven dat poetsen erg belangrijk is. Ze hebben zelfs een liedje erover gemaakt “tandenpoetsen, tandenpoetsen, tandenpoetsen… ja dat moet, ja dat moet,…  je mag het niet vergeten, je mag het niet vergeten… rits rats rits.. rits rats rits” [zie filmpje]. Wel vreemd was dat er een kalender in klaslokaal hangt waar chipszakken worden afgebeeld.

Op deze school hebben we 51 kinderen kunnen beoordelen. Ook hebben we de klassen poetsles gegeven. Opvallend was dat toch veel kinderen hier weten hoe het moet. Achteraf bleek de zorgcoördinator de schoolcursus te hebben gevolgd bij JTV en de kinderen zoveel mogelijk dingen te hebben verteld. 

Om 1 uur was de school uit en moesten we nog even wachten op de taxichauffeur. Voordat we weggingen kwam er nog een pittige hoosbui.

Thuis komen in Paramaribo was erg fijn na 4 dagen.  Grappig hoe snel het huisje al kan voelen als ‘thuis’. We hebben vervolgens onze tas uitgepakt, gedouched en wat lekkers bij de Choi’s gehaald. Tijdens het kijken van de finale van HNTM genoten we van onze eerste reep chocolade, een Twix, Hm,…!

Vrijdag hebben wasjes gedraaid en zijn we naar Oase vertrokken. Voordat we eindelijk een taxi hadden, zijn er heel veel telefoontjes gepleegd. Er zijn een paar onbeschofte dames aan de telefoon die soms gewoon de hoorn erop gooiden. Na een telefoontje met de manager hebben we een redelijke prijs afgesproken en zijn we heen gegaan om te genieten van de zon en het water.

Terug hebben we boodschappen gehaald en roti besteld bij Joosje. Deze roti was erg lekker, onze vingers er letterlijk bij afgelikt ;)

Maandag had Boukje een bericht gehad van Guus, of we ook zin hadden in een Boembus op de vrijdagavond. Een Boembus is een open bus  die door de stad rijdt, waar muziek wordt gedraaid en je goed kan feesten. Lianne is samen met Boukje en Elke hier naartoe gegaan. Wat een ervaring! De chauffeur deed nog een paar extra rondjes over de rotonde en we gingen zelfs over de brug heen! Erg tof. Uiteindelijk zijn we gestopt bij Touche en zijn we daar verder gaan feesten. Erg gezellig met zoveel Nederlanders! Na een topavond maar snel te bed om te gaan slapen aangezien  op zaterdag de wekker ook weer vroeg gaat!

Liefs van ons!!